W jakich przypadkach stosujemy izolację z płyt XPS zamiast EPS?

Izolacje cieplne z wykorzystaniem polistyrenu ekstrudowanego XPS zostały docenione przez projektantów i wykonawców jako doskonały materiał ciepłochronny, szczególnie w miejscach narażonych na długotrwałe zawilgocenia. Choć surowiec wyjściowy do jego produkcji jest taki sam jak dla popularnego styropianu EPS, to jednak inny sposób wytwarzania pozwala na uzyskanie korzystniejszych własności użytkowych.
Płyty XPS kontra płyty EPS
Odmienna w porównaniu ze styropianem technologia produkcji sprawia, że polistyren ekstrudowany charakteryzuje się znacznie mniejszą nasiąkliwością, nieco lepszą ciepłochronnością i znacznie lepszą wytrzymałością na obciążenia. Spienienie polistyrenu następuje w wyniku zmieszania podgrzanego tworzywa z gazem technologicznym i wytłoczenia tej masy pod wysokim ciśnieniem.
W efekcie uzyskuje się i zwartą, zamkniętokomórkową strukturę o niewielkim udziale wolnych przestrzeni. Następnie płyty poddawane są obróbce mechanicznej (cięciu, formowaniu złączy), a końcowe produkty dostępne są w kilku odmianach różniących się gęstością objętościową, wytrzymałością mechaniczną, wykończeniem powierzchni i krawędzi bocznych, wymiarami płyt.
Podstawowy asortyment płyt XPS to produkty o prostych bokach i gładkich powierzchniach. Wykorzystywane są głównie do izolacji cieplnej układanych luzem na sztywnym podłożu. Płyty ze schodkowym wykończeniem krawędzi lub ukształtowanym piórem i wpustem pozwalają na szczelne i sztywne ich ułożenie np. na odkształcalnym podłożu. Płyty o szorstkiej powierzchni używane są do technologii klejenia i tynkowania ocieplenia.
Choć obszary użycia styropianu i polistyrenu XPS są podobne to dla niektórych zastosowań preferowane jest układanie izolacji termicznej z płyt XPS. Jednak często ze względu na znacznie wyższą cenę izolacji z XPS inwestorzy zastępują ją zwykłym styropianem.
Jednak kierując się jedynie podobnymi już dla obu materiałów współczynnikami przewodności cieplnej nie biorą pod uwagę innych parametrów, jak choćby pogorszenia się tej własności w warunkach trwałego zawilgocenia na które EPS jest znacznie mniej odporny. Polistyren XPS ma też znacznie wyższą - niemal czterokrotnie - wytrzymałość na nacisk, a w zakresie odporności na pełzanie (ugięcie izolacji w ciągu 50 lat) również jest o wiele lepszy.
Porównanie podstawowych parametrów płyt XPS i EPS | ||
XPS | EPS | |
Deklarowany współczynnik przewodzenia ciepła | 0,029 - 0,036 W/m K | od 0,031W/mK |
Naprężenia przy 2% odkształceń (pełzanie) | do 250 kPa | do 50 kPa |
Naprężenia przy 10 % odkształceń | do 700 kPa | do 200 kPa |
Nasiąkliwość po 28 dniach | poniżej 0,5 % | powyżej 5 % |
Względny opór dyfuzyjny dla pary wodnej | 80 - 200 | 40 - 60 |
Gdzie warto zastosować XPS?
Gdzie warto zastosować XPS?
Obecnie niemal standardem stało się użycie płyt XPS do izolacji termicznej fundamentów, ścian piwnicznych jak i podłóg na gruncie tworzącym tzw. izolację obwodową. Pełni ona również funkcję ochronną dla powłok przeciwwilgociowych zabezpieczając je przed uszkodzeniem od strony gruntu.
Płyty przykleja się do hydroizolacji zewnętrznej ściany fundamentowej lub piwnicy bezrozpuszczalnikowym lepikiem bitumicznym na zimno. Klej nakłada się punktowo na płytę bowiem spoina stanowi tylko tymczasowe zamocowanie, gdyż płyty izolacyjne będą przyciskane do ściany przez parcie gruntu po zasypaniu wykopu.
Płyty muszą opierać się na mocnej podstawie (na przykład na odsadzce fundamentu) chroniącej przed ich obsuwaniem się. Płyty XPS można również zastosować podczas betonowania ścian fundamentowych w deskowaniu systemowym wkładając je od strony zewnętrznej.
W warunkach znacznego nawodnienia podłoża i projektowanego drenażu opaskowego, do izolacji ścian piwnicy stosuje się specjalne płyty z rowkowaną powierzchnią i zatopioną warstwą geowłókniny, która pełni rolę filtru. Rowki umożliwiają odprowadzanie pionowo spływającej wody i skierowanie jej do odpływu - rury drenarskiej.
Nieznacznie lepsza izolacyjność cieplna płyt XPS w porównaniu z oferowanym obecnie styropianem EPS nie skłania już inwestorów do użycia go do ocieplania ścian zewnętrznych ze względu na znacznie wyższą cenę. Jedynie w strefie przyziemia wykorzystywane są płyty XPS chroniące lepiej cokół przed uszkodzeniami mechanicznymi i zawilgoceniem. Układane na nim płyty mają szorstką powierzchnię co zapewnia dobra przyczepność np. dla tynku mozaikowego lub przyklejanych okładzin ceramicznych.
Znaczna wytrzymałość płyt XPS na ściskanie pozwala układać je pod mocno obciążonymi nawierzchniami pomieszczeń produkcyjnych, magazynów, hangarów czy parkingów. Izolacja XPS wykorzystywana jest również do ocieplenia fundamentów płytowych wykonywanych niemal na powierzchni gruntu, pełniąc jednocześnie funkcję zabezpieczenia przed wysadzinami mrozowymi.
Do określenia nośności konstrukcji podłogowej zawierającej warstwę izolacyjną w warunkach działania obciążeń statycznych i zmiennych należy przyjąć wartość wytrzymałości na ściskanie pod obciążeniem długotrwałym czyli odporność na pełzanie, co zapewni stabilność podłoża przez wiele lat.
autor: Cezary Jankowski
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcia: Phoenix Distribution